Phụ thuộc vào điều kiện của từng gia đình mà thời điểm làm lễ cúng cũng khác nhau. Tuy nhiên mọi người thường tổ chức lễ cúng vào tối hoặc chiều 30 Tết.
Chiều 30 Tết cũng là lúc người dân hoàn thành các công việc của năm cũ, nhà cửa được lau dọn sạch sẽ và mọi người về nhà. Lúc này mọi thứ đã được chuẩn bị đầy đủ và hoàn hảo nhất để tiến hành làm cơm cúng.
Thời khắc này cũng là giây phút cuối cùng của năm cũ để các thành viên sum họp bên nhau, ăn mặc chỉnh tề để thưa chuyện với những người thân trong gia đình. Thế nhưng nếu vì một số lí do như bận công việc hoặc đi làm xa không về được thì đành phải chấp nhận.
Người Việt quan niệm ông Công ông Táo của mỗi gia đình sẽ bẩm báo với Ngọc Hoàng vào chiều hoặc đầu giờ tối nên chưa về kịp với gia đình. Thế nhưng, các gia đình vẫn còn có tổ tiên, ông bà, những người thân đã khuất nên cần thiết phải làm mâm cơm cúng trình báo.
Cả gia đình trước khi ăn cơm Tất niên cần khấn vái và chuẩn bị đồ cúng với tổ tiên. Khi cúng, mọi thành viên cần ăn mặc quần áo sạch sẽ, đẹp đẽ rồi tụ họp lại nhằm trình diện trước bàn thờ gia tiên.
Phụ thuộc vào điều kiện gia đình và từng địa phương mà mâm cúng mỗi nơi cũng sẽ có sự khác biệt. Tuy nhiên trên mâm cơm người Việt bắt buộc phải có những vật phẩm như: vàng mã, mâm ngũ quả, trầu cau, bánh chưng, rượu,… Những món này sẽ được bày trên bàn thờ một cách nghiêm trang.
Chửi bậy, nói chuyện quá to hay cười đùa trong khi cúng tổ tiên cũng chính là sự bất kính. Hơn nữa, còn có phong tục kiêng gọi tên trẻ nhỏ khi cúng vì quan niệm rằng cúng là lúc tổ tiên, ông cha quy tụ nhưng hồn ma cũng có thể dạt vào nhà. Vì vậy, hồn ma nghe được tên trẻ nhỏ yếu bóng vía có thể sẽ làm hại trẻ.
Ngày 30 Tết là khi các thành viên trong gia đình quây quần, sum họp lại. Đây chính là thời khắc linh thiêng nhất của năm bởi vì trong năm mỗi thành viên lại có công việc riêng của mình.
Do đó, nếu muốn năm mới có nhiều điều tốt lành, nhiều niềm vui thì nên giữ không khí vui vẻ, tốt đẹp trên bàn ăn để mọi việc diễn ra được suôn sẻ, êm thấm. Mọi người cũng không nên chửi rủa, cãi vã mà nên nói về những điều tốt, những niềm vui xoay quanh những thành viên trong gia đình.
Đây là điều kiêng kị không chỉ trong đầu năm mới mà cả trong thời khắc giao thoa giữa năm cũ và năm mới. Dân gian quan niệm đồ vật đổ vỡ sẽ đem đến những điều xui xẻo, nhất là dầu đèn hoặc rượu bị đổ lên nền nhà có thể thu hút ma quỷ đến nhà bạn.
Trên đây là những điều lưu ý cần tránh khi làm mâm cơm cúng tất niên mà bạn cần nắm được. Hãy lưu lại để tham khảo. Đừng quên theo dõi MediaMart để cập nhật những thông tin hữu ích.
